Operator żurawia wieżowego to praca w szczególnie trudnych warunkach. Jego praca głównie opiera się na pracy na wysokości w zmiennych warunkach atmosferycznych, dodatkowo w wymuszonej pozycji ciała, hałasie często narażony na wibracje i niekorzystne czynniki środowiska pracy. Wszystko to sprawia, że operator żurawia wieżowego zmaga się ze znacznymi obciążeniami fizycznymi i psychicznymi.
Oczekiwania operatorów wobec udoskonalenia regulacji przepisów dbających o ich zdrowie i bezpieczeństwo były duże i w końcu znalazły odzwierciedlenie w rozporządzeniu które weszło w życie z dniem 26.02.2019r. Jest to rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 22.10.2018r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi wieżowych i szybko montujących.
W rozporządzeniu jasno określono jakie warunki musi spełniać osoba zatrudniona na stanowisku operatora żurawia, sygnalisty i hakowego:
- wymóg ukończenia 18 lat
- obowiązek posiadania aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na wymienionych stanowisk wydane przez lekarza medycyny pracy sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.
- kandydat na operatora żurawia ma obowiązek posiadania zaświadczenia kwalifikacyjnego do obsługi żurawi uzyskanego na podstawie przepisów dotyczących trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych
Rozporządzenie rozdziela również funkcję operatora żurawia, sygnalisty hakowego na różne osoby.
Ponadto na pracodawcy ciąży obowiązek:
- opracowania instrukcji bezpieczeństwa prac transportowych
- opracowania procedury ewakuacji operatora żurawia z kabiny żurawia
- zapoznania operatora żurawia, sygnalisty i hakowego z opracowaną instrukcją bezpieczeństwa prac transportowych oraz przez operatora żurawia z procedurą ewakuacji z kabiny żurawia
- zapewnienie dla każdego żurawia książki dyżurów i prowadzenia jej przez operatora.
Nowe przepisy regulujące wyposażenie kabiny żurawia (przepisy zaczną obowiązywać od dnia 16.05.2019 r.)
Obowiązek wyposażenia kabiny żurawia w:
- urządzenie umożliwiające odczytanie wartości temperatury w kabinie
- urządzenie umożliwiające odczytanie prędkości wiatru na wysokości wysięgnika żurawia
- urządzenie komunikacyjne umożliwiające operatorowi łączność z sygnalistą
- odpowiednie oświetlenie na terenie pracy żurawia
- sygnalizator dźwiękowy przeznaczony do ostrzegania przed zagrożeniami związanymi z przemieszczaniem ładunku
- oświetlenie terenu pracy żurawia
- zapewnienie łączności pomiędzy operatorem żurawia a sygnalistą
- stosowanie przez sygnalistę i hakowego widocznych elementów odzieży lub wyposażenia pozwalających na odróżnienie tych osób od pozostałych pracowników
- powinność montażu dźwigu (windy) lub zapewnienia innej drogi ułatwiającej dotarcie do stanowiska pracy przy żurawiach o wysokości powyżej 80 m. Zamiast dźwigu dopuszcza się w tym przypadku zastosowanie pomostu łączącego budynek z żurawiem, usytuowanego na wysokości co najmniej 80 m.
Zasadniczą kwestią określoną w nowym rozporządzeniu są czynności zabronione podczas obsługi żurawia, są to:
- obsługa żurawia nie posiadającego ważnej decyzji zezwalającej na jego eksploatację
- obsługę niesprawnego żurawia
- obsługę żurawia związaną z pracami wielkowymiarowymi przy wietrze o prędkości w porywach powyżej 10 m/s, a w przypadku innych pracy przy wietrze o prędkości w porywach powyżej 15 m/s, chyba że producent określił w dokumentacji technicznej inne dopuszczalne wartości prędkości wiatru lub jego porywów
- obsługę żurawia w warunkach atmosferycznych ograniczających widoczność, o zmroku lub w nocy bez dostatecznego oświetlenia zasięgu pracy żurawia
- obsługę żurawia, jeżeli minimalna temperatura w kabinie żurawia jest niższa niż 18 stopni Celsjusza, a maksymalna nie wyższa niż 28 stopni Celsjusza
- obsługę żurawia podczas wyładowań atmosferycznych
- obsługę żurawia, jeżeli natężenie poziomu hałasu w kabinie żurawia przekracza 80 dB
- pozostawienie po zakończonej pracy zawieszonych na haku żurawia ładunków, zawiesi i innego osprzętu
- Czynności operatora żurawia wykonywane od czasy wejścia na żuraw do czasu zejścia z żurawia nie mogą być dłuższe niż 8 h/ dobę.
Rozporządzenie niewątpliwie przyczyni się do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy oraz ułatwi egzekwowanie wymagań przez organy zajmujące się kontrolą i nadzorem w tym zakresie.